Samen werken aan goede vertegenwoordiging
Impressie Discussiebijeenkomst 29 september 2016
A.h.v. stellingen wordt door de voorzitter Wil Molenaar aan de deelnemers gevraagd om te reageren op de onderstaande stellingen (door te blijven staan of te gaan zitten);
- De brancheorganisaties moeten het initiatief nemen tot samenwerking rond mentorschap
of Regionale organisaties (en gemeenten) moeten het initiatief nemen tot samenwerking rond mentorschap. - De zorgorganisatie moet het initiatief nemen om een mentor aan te stellen. Een mantelzorger moet het initiatief nemen om een mentor te zoeken.
- De meeste gemeenten faciliteren geen Mentorschap. Daarom moet er een landelijke regeling komen voor Mentorschap in het Sociaal Domein.
- Op het moment dat iemand voor jou bepaalt, dat je een mentor nodig hebt, handelt deze in strijd met het VN verdrag van de rechten van de mens.
Na de pauze discussiëren we in 3 groepen a.h.v. de volgende vragen;*
- Wat kun jij (binnen je eigen organisatie) doen om ervoor te zorgen dat mensen vanzelf goed vertegenwoordigd worden?
- Hoe kun je samenwerken in jouw regio om dat te bereiken?
- Wat kunnen landelijke en regionale (branche) organisaties doen om te zorgen dat een goede vertegenwoordiging vanzelfsprekend wordt voor mensen die dat nodig hebben?
Presentaties
Jan de Vries benoemt in zijn presentatie; Van vandaag naar morgen’, de trends in de zorg en ondersteuning van mensen. Zeker nu steeds meer mensen thuis blijven wonen, moeten er bruggen worden geslagen tussen de systemen en de mensen zelf. De wens is dat mensen in de toekomst zelf zorg en ondersteuning kunnen inkopen bij de organisatie die zij willen (persoonsvolgend budget). De wetgevers denken nu nog in zorgpakketten. De trend is maatwerk. Mantelzorgers krijgen een steeds belangrijkere rol in het zorgproces. En de rol van mentor wordt steeds meer een integraal regisseur en ondersteuner. Enkele tips van Jan; geef cliënten en medewerkers de regie in het bepalen welke en hoeveel zorg iemand nodig heeft en laat cliënten zelf bepalen van welke organisatie zij zorg willen ontvangen.
Marthijn Laterveer beschrijft in zijn presentatie ‘Waardevol Vertegenwoordigen’, hoe de zorg is opgebouwd en dat vaak te weinig naar de potentie van mensen wordt gekeken. Wat mensen belangrijk vinden, o.a. levenszin, eigen waarde, waardering etc. Maar ook wat mensen melden bij het LOC; verwarring over wetgeving, doorverwijzen in plaats van helpen, niet goed kunnen verwoorden wat je belangrijk vindt, verschillende hulpverleners/instanties over de vloer, etc. Mentoren zijn nog weinig bekend voor thuiswonenden en ook veel gemeenten kennen mentorschap niet. De overheid heeft een taak in de ontwikkeling van een goede regelgeving en de financiering van mentorschap. Enkele tips van Marthijn; Zoek partners die in mentorschap geloven, lobby voor structurele financiering, pas mentorschap aan, aan de huidige ontwikkelingen, maak het onderscheid duidelijk tussen collectief (wijkteam) en individueel (mentorschap), leg verbinding met wat er lokaal al is en leg contacten met burgerinitiatieven.
Ervaringsverhalen van mentoren over cliënten
Wieneke Boldewijn, mentor sinds 2009 en regio-ondersteuner, vertelt een ervaringsverhaal uit de praktijk. Haar cliënt vindt, dat hij niet wordt gehoord in de cliëntenraad van de zorgorganisatie. Zijn moeder kan hem niet vertegenwoordigen; zij heeft een verstandelijke beperking. Hij zegt letterlijk: “Ik wil een mentor die mij een stem geeft!” Wieneke vertegenwoordig hem in de ouderraad, bespreekt met hem wat er speelt en vraag naar zijn ideeën. Ook ondersteunt zij hem bij de periodieke besprekingen rond zijn ontwikkelingsplan. Dit geeft hem veel rust. En begeleid hem bij het ‘keukentafelgesprek’. De eigen bijdrage, die hij moet betalen voor de ondersteuning vanuit mentorschap kan hij niet betalen vanuit zijn Wajong uitkering. Daarom wordt bijzondere bijstand aangevraagd bij de gemeente, die gelukkig wordt toegekend met terugwerkende kracht! Ook dat is nu goed geregeld.
Wieneke vertelt; ‘Het is heel speciaal om een bijzonder mens als deze cliënt te kennen en te volgen. Het geeft veel voldoening een steentje bij te kunnen dragen aan zijn zelfstandigheid, ontwikkeling en vooral levensvreugde!’ ‘Een lach en zwaai bij vertrek: daar doe ik het voor!’
Anja de Pater is maatschappelijk werker bij Zorgpartners Midden Holland. Zij vertelt over een mevrouw, die op de gesloten PG-afdeling in het verpleeghuis woont. Twee dochters verschillen van mening over wat de beste zorg voor hun moeder is. De ene dochter wil graag dat haar moeder de griepprik krijgt, omdat ze niet wil dat zij onnodig ziek wordt. De andere dochter wil dat niet, omdat moeder en vader vroeger ook geen griepprik wilden en zij hun wens wil respecteren. De dochters willen geen contact met elkaar. Uiteindelijk lukt het Anja toch om alle (schoon)zussen om de tafel te krijgen en wordt besloten dat moeder de griepprik krijgt. Daarnaast wordt ook besloten, dat het beter is dat een mentor van buitenaf de belangen van de moeder gaat behartigen.
Bij Zorgpartners Midden-Holland is het Maatschappelijk Werk het aanspreekpunt voor het regelen van mentorschap en ook het aanspreekpunt voor de Regionale Stichtingen Mentorschap.
De Regionale Stichtingen Mentorschap (RSM) én Mentorschap Nederland (MN) ontwikkelen en bouwen aan een netwerk van landelijke en regionale (branche)organisaties en patiënten-, consumenten- en familieorganisaties. Deze netwerkontwikkeling moet leiden tot grotere bekendheid van vertegenwoordiging middels mentorschap. In het kader van deze ontwikkeling organiseerde Mentorschap Nederland op 29 september 2016 een discussiebijeenkomst om samen met regionale en landelijke koepel- en brancheorganisaties in Zorg&Welzijn en het Sociaal Domein én medewerkers van Mentorschap (coördinatoren, mentoren en bestuurders) te praten en te werken aan een goede vertegenwoordiging van (soms) wilsonbekwame mensen.
De praktijk wijst uit dat in veel zorgorganisaties de begrippen vertegenwoordiging en mentorschap steeds meer aandacht krijgen. De bekendheid van mentorschap bij de gemeenten (wethouders, ambtenaren) Wmo- of Participatieraden en binnen de sociale wijkteams is nog gering. Het is van belang dat zowel binnen zorg- en welzijnsorganisaties én in het gemeentelijk beleid en de praktijk de bekendheid met mentorschap wordt vergroot. En dat de check of vertegenwoordiging en mentorschap nodig is als vanzelfsprekend opgenomen wordt in de dienstverlening.
Het doel van de bijeenkomst is te komen tot gedeelde opvattingen hoe Mentorschap geïmplementeerd kan worden in het Sociaal Domein en de Langdurige Zorg, zodat er op een structurele wijze gekeken wordt of iemand goed vertegenwoordigd is en er systematisch vertegenwoordiging van Mentorschap geregeld wordt voor wie dat nodig is. Een 40-tal mensen kwamen in Driebergen bijeen en luisterden en discussieerden met elkaar en met de sprekers Jan de Vries (directeur van Actiz) en Marthijn Laterveer (coördinator van LOC-zeggenschap in zorg).
Tot slot;
De ambitie is een systematische netwerk te ontwikkelen van landelijke en regionale zorg- en welzijnsorganisaties en gemeenten, t.a.v. mentorschap. Waarbij zorg- en welzijnsorganisaties en de gemeenten weten hoe zij samen met RSM en MN een goede vertegenwoordiging kunnen organiseren. En dat landelijke brancheorganisaties voldoende kennis hebben van Mentorschap en bereid zijn regionale en lokale organisaties structureel te informeren over mentorschap.
Er werd had gewerkt en meegedacht in de bijeenkomst en dat gaf veel inspiratie. Met de uitkomsten gaan Mentorschap Nederland hard aan de slag om mentorschap breder op de kaart te zetten.
Wij danken alle deelnemers voor hun actieve inzet en hopen dat we ook in het vervolg traject een beroep kunnen doen op uw kennis en kunde.
*De uitkomsten van de discussiegroepen worden nog verwerkt tot actiepunten, waarmee Mentorschap Nederland en de Regionale Stichtingen Mentorschap i.s.m. het netwerk aan de slag zullen gaan.
